TSK da Mecburi Hizmet Adaletsizliği.

MECBURİ HİZMET (YÜKÜMLÜLÜK) İLE İLGİLİ AYRINTILAR

Türk Silahlı Kuvvetlerinde subay ve astsubayların yükümlülüklerine (Mecburi Hizmet) dair hükümler mevcut. Astsubayların Mecburi Hizmet süresi 5802 sayılı Astsubay Kanununda 9 (DOKUZ) yıl olarak hüküm altına alınmıştı. 926 sayılı Kanunla mecburi hizmet konusu birleştirildi. Zaman içerisinde de 10 -15, 10 -15 değişe değişe günümüze kadar geldi. İşte, zaman içerisinde neler olmuş, bunu aktaracağım izninizle;

TÜRK SİLÂHLI KUVVETLERİ PERSONEL KANUNU (MEVCUT HALİ)
Kanun Numarası : 926
Kabul Tarihi : 27/7/1967
I – Subayların ve astsubayların yükümlülüğü:

Madde 112 – (Değişik: 26/3/1982 – 2642/15 md.)

Muvazzaf subay ve astsubaylar subay ve astsubay nasbedildikleri tarihten itibaren fiilen onbeş yıl hizmet etmedikçe istifa edemezler.

Astsubaylıktan subay olanlar hakkında bu yükümlülük astsubay çavuşluğa nasıp tarihinden itibaren hesap edilir.

926 SAYILI TSK PERSONEL KANUNU (İLK HALİ-YIL 1967)
———————————————————–
Yükümlülük

I – Subayların ve astsubayların yükümlülüğü

Madde 115 — Muvazzaf subaylar, astsubaylar, subay ve astsubay naabedildiklerinden itibaren, fiilen 10 yıl hizmet etmedikçe istifa edemezler.
Astsubaylıktan subay olanlar hakkında bu yükümlülük uygulanmaz.

MİLLET MECLİSİ

T U T A N A K D E R G İ S İ

111 nci Birleşim

1.6.1967 Perşembe

FERDA GÜLEY (Ordu) — Söz istiyorum.

BAŞKAN — Komisyon önergesi üzerinde mi?
FERDA GÜLEY (Ordu) — Evet.
BAŞKAN — Buyurun efendim.

1. H. P. GRUPU ADINA FERDA GÜLEY (Ordu) — Muhterem arkadaşlarım, evvelâ bundan evvelki birleşimlerde kabul edilmiş olan bir usule bu birleşimde de riayet edilmesinin kanunun müzakeresinde çok faydalı olacağını hatırlatmak istiyorum. Komisyon, şimdi dinlediğiniz veçhile, bu madde de 5434 sayılı Kanunun bu mesele ile ilişkin maddenin iki hükmünü, iki fıkrasını getirerek, diğer jönlerden düzeltmeler yaparak, maddeye hakikaten güzel şekil vermiştir. Metnin 115 nci maddesi okunmadan evvel komisyonun 115 nci maddesi okunsa ve müzakereye mevzu o olsaydı, bazı arkadaşlarımız daha bu madde üzerinde aydınlanmış olacakları için ve bendeniz de bu sözü şimdi değil o vakit alacaktım.

Muhterem arkadaşlarım, bu maddede subaylar ve astsubaylar istifa yönünden birleştirilmektedir. Çünkü, bu iki sınıf birbirinden istifa yönünden ayrı idiler. 5802 sayılı Astsubay Kanununa göre astsubaylar, dokuz yıl hizmet etmedikçe, subaylar da on yıl hizmet etmedikçe istifa edememekte idiler. Şimdi astsubaylar, subaylar gibi on yıl hizmet etmedikçe istifa edemez durumu getirilmektedir. Komisyonun değiştirgesinde de metindeki bu had muhafazaedilmiştir. Anayasaya aykırı değildir, tabiî hiç bir alâkası yoktur. Elbette ki Devlet, akdin iki tarafımdan biri olarak böyle bir şey getirebilir. Karşı taraf kabul etmezse meseleyoktur. Ancak, bu hizmet süreleri getirilirken bu işin hukuku, mantığı ne idi, ne olabilir?

Evet Devlet bir şart koşuyor, kabul eden vatandaş gelir, kabul etmeyen gelmez. Ama, bunun bir mantığı, bir hukuku vardır. Bu da o şahsa Devletin yaptığı masraf ile izah edilebilir, hizmetin ağırlığı ile izah edilebilir. Yani unsurları vardır. Biri, 15 sene iken, öbürü değildi, biri 10 sene iken öbürü dokuzdu. Şimdi astsubaylara, ona da on sene diyoruz. Astsubay dediğimiz, ortaokulu bitirdikten sonra veya sanat enstitüsünü bitirdikten sonra veya muadili bir okulu bitirdikten sonra iki sene sınıf okulunda, astsubay sınıf okulunda okuyan gençtir. Subay, harb okuluna eğer doğrudan doğruya alınmışsa veya bir fakülteye doğrudan doğruya alınmışsa düşününüz fakültede okuyacak, yüksek harçlıklar alacak, altı sene talebelikyapacak, altı sene sonra subay olacak. Masrafı ağır. Hele ortaokuldan itibaren, liseden itibaren harb okulundan, kaynaktan böyle gelen bir subay, Devlete pahalıya mal olmuştur.

Mecburi hizmet kıstası, nihayet böyle bir mantıktan hareket etmek iktiza eder. İkisi de on sene. Birine çok masraf yapıldığı için evet on sene, öbürüne o kadar masraf yapılmamış. Denilebilir ki, harb okuluna birden alsak… Hiç masrafsız geliyor, ona on sene diyoruz. Askerî mektepten gelen? Ona da on sene diyoruz. Evet, Devlet olarak, mukavelenin bir tarafındaki Devlet diyor ki, liseyi bitiren bir genç, on sene mecburi hizmetin vardır, gel.

FERDA GÜLEY (Devamla) — Şimdi nihayet bunun astsubaylar için eski kanunda olduğu gibi dokuz seneye indirilmesi kanaatimce nasafete, madelete uygundur.Eğer bu plânlamayı bozuyor, işte hepsi on sene olsun falan diye bir direnme, efendim on senede birleştirme yoluna gidilecekse, ki ben bunu terviç edemiyorum, bu takdirde işte Anayasa ve kişi hürriyetlerine değinen arkadaşlarım için bilhassa söylüyorum, bunu da 5802 sayılı Kanunun dokuz seneyi tanzim eden hükmüne göre astsubay olmuşları, yani, halen bu tasarı çıkmadan evvel, kanunlaşmadan evvel, astsubaylık vazifesi yapmış olanları mutlaka bu hükmün dışına çıkarmak lâzımdır, işte Anayasaya ilişkin hüküm budur, müktesep hak vücut bulmuştur. “Ben dokuz sene üzerinden hizmet yapacağım diye astsubay olmuşum. Bu kanun dolayısıyla on sene çalışana yeni bir hüküm getiriyor. Benden sonrakiler için tatbik edilebilir, benim için tatbik edilmemesi lâzımdır.” Ya bu maddenin metninde bu gelmeliydi, ben bunu bekliyordum değiştirge önergesinden, yahut da daha evvelki bir maddede olduğu gibi, geçici maddelere bu madde ile ilişkin bir hüküm getirilmelidir. Komisyon eğer böyle getireceğiz derlerse hiç önerge filân vermeyerek kendilerine teşekkür ederim. Bu metnin oylanmasını rica ederim. Cumhuriyet Halk Partisi Grubu olarak bu iki husus dışımda komisyonca gelen önergeyi tasvip ettiğimizi saygılarla arz ederiz.

BAŞKAN — Komisyon, buyurun efendim.

GEÇİCİ KOMİSYON BAŞKANI İSMAİL SARIGÖZ (Rize) — Muhterem arkadaşlarım;

Sayın Güley, astsubaylarla subayların mecburi hizmet sürelerinin onar sene olarak teshilimi, kendilerine Devletin yaptığı masraflar itibariyle bir kademeye tabi tutmak gerekir gibi, ben böyle anladım, beyanda bulundular ve dediler ki, «meselâ askerî liselerde okumuş bir talebenin bilahareharbokıulunu bitirerek subay çıkması takdirinde Devletin yapacağımasraflar doğrudan doğruya astsubay okuluna girmiş ve astsubay çıkmış bir vatandaşa Devletin yaptığı masraflar anasında fark vardır.Bu fark doğrudur. Yalnız, biz burada Devletle bu okullara girip subay veya astsubay çıkacak olan vatandaşlar arasındaki akitte tek hizmet haddini de nazarı itibara aldık. Eğer, Devletin yaptığı masrafları nazarı itibara alarak, bu masrafların derecesine göre dereceli bir hizmet mükellefiyeti yükleseydik bu takdirde, Silâhlı Kuvvetlerde bir personel buhranına, bir personel plânlamasının intacına imkânkalmazdı.

Mesele doğrudan doğruya harb okuluna girmiş, harb okulunu iki yılda veya üç yılda bitirmiş bir vatandaşın mükellefiyeti ile, o zaman askerî liseye girmiş bir vatandaşın mükellefiyeti arasında fark olacak ve bu personel plânlaması alt, üst olacaktı. Biz buna gitmedik. Heriki zümreyi de on yıl mecburi hizmete tabi tutmak suretiyle bir had içerisinde yükümlülüğe tabi tuttuk.

Dediler ki, 5802 sayılı Kanuna göre astsubaylar, dokuz yılda istifaya hak kazanabilirlerdi. Komisyonun önergesinde bugünkü müktesep haklara ilişen bir kayda tesadüf etmedik. Biz daha evvel geçmiş ve müktesep haklarla ilgili bazı maddelerde olduğu gibi bu hususun kânunun yürürlüğe girdiği andan itibaren astsubay çıkacaklara tatbik edilebileceğini, ondan evvel astsubay çıkmış alanlar için bir geçici madde sevk etmek suretiyle onlara tatbik edilmemesi gerektiği hususunda kendileriyle beraberiz. Ancak, bunu bu maddede tesbit etmeyi uygun ımütalâ etmedik, arz ederim.

———————————————————-
KANUN NO: 5802 :Astsubay Kanunu
Kabul Tarihi: 02/07/1951

Mecburi hizmet ve istifa

YİRMİ DÖRDÜNCÜ MADDE — Astsubaylar, çavuşluğa nasbı tarihindenitibaren fiilen dokuz yıl hizmete tabidirler. Bu hizmetlerini bitirmeyenler istifaedemezler
================
KANUN NO: 2642
Kabul Tarihi: 26/03/1982

MADDE 15 — 926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 112 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Madde 112.— Muvazzaf subay ve astsubaylar subay ve astsubay nasbedildikleri tarihten itibaren fiilen15 yıl hizmet etmedikçe istifa edemezler.

MİLLİ GÜVENLİK KONSEYİ

TUTANAK DERGİSİ

100 üncü Birleşim

26 Mart 1982 Cuma

MADDE 15.— 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 112 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Madde 112.— Muvazzaf subay ve astsubaylar subay ve astsubay nasbedildikleritarihten itibarenfiilen 15 yıl hizmet etmedikçe istifa edemezler.
———————————————————————-
KANUN NO: 6318 : Askerlik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Kabul Tarihi: 22/05/2012

MADDE 47- 926 sayılı Kanunun 112 nci maddesinin birinci fıkrasında yeralan “15 yıl” ibaresi “10 yıl” şeklinde değiştirilmiştir.

Görüşülmekte olan 248 sıra sayılı Kanun Tasarısının 49 uncu maddesinin aşağıdaki şekilde

değiştirilmesini arz ve teklif ederiz.

Mustafa Elitaş Ramazan Can Ahmet Arslan Aydın Şengül İsmail Güneş

Madde 49- 926 sayılı Kanunun 114 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “15 yıllık” ibaresi “10 yıllık”, “iki katı” ibaresi “bir katı” şeklinde değiştirilmiştir.

BAŞKAN – Gerekçeyi okutuyorum.

Gerekçe:

Yabancı ülke Harp Okulları mezunları ile Harp Okulları mezunlarının mecburi hizmetsüresinineşitlenmesi amaçlanmıştır.

BAŞKAN – Önergeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Önerge kabuledilmiştir.

Y O R U M: Bugüne kadar yüzlerce Kanun gerekçesi okudum ancak buradaki kadar uyduruk bir gerekçe okumamıştım. “Yabancı ülke Harp Okulları mezunları ile diğer tüm şartlar daeşit mi?”
Ben yazdım oldu…!!!
———————————–

2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 29 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan“10” ibaresi “onbeş” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır

Kanun No.: 7073
Kabul Tarihi: 1/2/2018

MADDE 29-926 sayılı Kanunun 112 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “10” ibaresi “onbeş” şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE GEREKÇESİ
MADDE 29- Madde ile, muvazzaf subay ve astsubayların mecburi hizmet süresion yıldan onbeş yıla çıkarılmaktadır.

S O N U Ç: Mecburi Hizmetin (Yükümlülük) hikayesi bu şekilde. Şimdiye kadar çok konuşulan ancak, ayrıntıları bu şekilde araştırılarak yayımlanmayan konu sanırım daha iyi anlaşılmıştır. Böylece bu konu hakkında daha isabetli ve doğru yorum ve yazılar yazabileceğimizi düşünüyorum.

Fahrettin BAĞRI
(E.) Maliye Astsubayı